الإعلام بما اتفقت علیه الإمامیة من الأحکام (کتاب)نام كامل كتاب«: الإعلام بما اتفقت عليه الإمامية من الأحكام» است ومولف آن شیخ مفید ، محمدبن محمدبن نعمان، ازچهره‌هاى برجسته فقهاى شيعه( ۳۳۶- نام كامل كتاب«: الإعلام بما اتفقت عليه الإمامية من الأحكام» است ومولف آن شیخ مفید ، محمدبن محمدبن نعمان، ازچهره‌هاى برجسته فقهاى شيعه( ۳۳۶- ۴۱۳ هجرى) می باشد . ۱ - درباره مولفشیخ مفید از چهره‌هاى بسيار درخشان شیعه در جهان اسلام مى باشد. او هم متكلم است و هم فقیه . ابن ندیم در فن دوم از مقالۀ پنجم« الفهرست » كه در بارۀ متكلمان شيعه بحث مى‌كند، از او به عنوان« ابن المعلم » ياد كرده و او را ستايش مى‌نمايد. كتاب معروف او در فقه نيز« المقنعة » است. ابو یعلی جعفری كه داماد مفيد بوده است، مى‌گويد: « مفيد شبها مختصرى مى‌خوابيد و بقيه شب را به نماز يا مطالعه يا تدريس يا تلاوت قرآن مجيد مى‌گذرانيد.» ۲ - موضوع کتاب موضوع کتاب فقه و احکام شرعی است، شيخ مفيد در اين كتاب به بررسى اختلافات فقهى ميان شیعه و اهل تسنن پرداخته و احكام شرعى را كه مورد اتفاق علماى شيعه است و در مقابل، علماى اهل تسنن بر خلاف آن اجماع نموده‌اند آورده است. ۳ - ارزش كتاب كتاب« الإعلام» مانند ديگر كتاب‌هاى شیخ مفید از معتبرترين منابع فقهى شيعه به شمار مى‌آيد و پيوسته مورد توجه و عنايت علما و فقهاى شيعه قرار داشته است. اين كتاب براى شناخت اختلافات شيعه و سنی در آغاز قرن پنجم هجرى، كتابى ارزشمند و سندى معتبر است و براى محققين اثرى قابل توجه مى‌باشد. ۴ - انگيزۀ نگارش شيخ مفيد اين كتاب را به درخواست شاگرد بزرگوارش سید مرتضی نگاشته است. سيد مرتضى از دوران كودكى در مكتب استاد خود، شيخ مفيد، تربيت شده و جانشين وى بوده است. اين دو شخصيت علمى، از برجسته‌ترين چهره‌هاى علمى شيعه به شمار مى‌آيند و در مطرح كردن فقه شيعه در مجامع علمى آن دوران نقش بسزايى ايفا كردند. شيخ مفيد اين كتاب را در تكميل كتاب ديگر خود به نام« أوائل المقالات فی المذاهب المختارات » نگاشته است. وى در آن كتاب به بررسى موارد اختلاف شيعه و سنى در مباحث عقيدتى پرداخته و در اين كتاب موارد اختلاف در مباحث فقهى و احكام شرعى را مطرح نموده است. ۵ - ويژگيهاى كتاب نكتۀ قابل توجه در اين كتاب آن است كه موارد اختلاف شيعه و سنى در مسائل فقهى در برابر موارد اتفاقى بسيار ناچيز بوده و به كمتر از ده درصد مى‌رسد و اين مقدار اختلاف در ميان ديگر مذاهب اسلامى نيز به چشم مى‌خورد. شيخ مفيد در اين كتاب فقط به نقل نظريات و ديدگاهها پرداخته و به ردّ يا تأييد هيچ يك نپرداخته است. وى در اين كتاب هيچ گونه استدلال و يا برهانى نياورده و مانند ناظرى بى‌طرف، به نقل مواردى كه شيعه در آنها اتفاق نظر دارد و علماى اهل تسنن نيز اتفاق نظر بر خلاف شيعه دارند پرداخته است. ۶ - نسخه‌هاى خطى ۱- نسخه‌اى در كتابخانه دانشگاه تهران، كه تاريخ نگارش آن ۱۱۱۳ هجرى است ۲- نسخه‌اى در كتابخانه آستان مقدس حضرت معصومه سلام الله علیها در شهر مقدس قم ، كه تاريخ نگارش آن ۱۳۲۰ هجرى و به خط مهدى بن على رضا قمى است. ۳- نسخه‌اى در كتابخانه مدرسه فیضیه در شهر مقدس قم، كه تاريخ نگارش آن ۱۳۴۰ هجرى و به خط ابو تراب بن عبد الله است. ۷ - پانویس
۸ - منبعنرم افزار جامع فقه أهل البيت عليهم السلام، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی |